ბაზალიომა კანის ერთ-ერთი ყველაზე მეტად გავრცელებული სიმსივნეა. ის პოლიფორმული შენებისაა, წარმოიქმნება ეპიდერმისის (კანის ზედაპირული ეპითელური შრის) ბაზალური უჯრედებისა და კანის დანამატების შემადგენელი უჯრედების გადაგვარების შედეგად. ახასიათებს ადგილობრივად დესტრუქციული ზრდა. მეტასტაზებს არ იძლევა, თუმცა ავთვისებიანია და ამის გამო - საშიში. ბაზალიომის ავთვისებიანობა იმით გამოიხატება, რომ მისი უჯრედები კანის ჯანმრთელ უჯრედებზე გაცილებით სწრაფად იყოფა და მრავლდება. შესაბამისად სიმსივნური წარმონაქმნი ძალზე სწრაფად იზრდება, კანის სულ უფრო მეტ უბანს იპყრობს და აზიანებს. ბაზალიომა უმეტესად სახეზე ჩნდება (მისი საყვარელი უბნებია შუბლი, ცხვირი, თვალის კუთხეები, საფეთქლის არეები, ყურის ნიჟარები), თუმცა ტანსა და კიდურებზეც გვხვდება. გარდა კო-სმეტიკური დეფექტისა, დიდ პრობლემას წარმოადგენს ის, რომ ბაზალიომა აზიანებს კანის ნორმალურ, ჯანმრთელ საფა-რველს, რომელიც სხეულს გარემოს მავნე ფაქტორთა ზემოქმედებისგან იცავს და ორგანიზმში მრავალ ფუნქციას ასრულებს. ბაზალიომა, ჩვეულებრივ, 50-60 წლისა და ამაზე ხანდაზმულ ასაკში ვითარდება. თითქმის თანაბარი სიხშირით გვხვდება ქალებსა და მამაკაცებში. დაავადების გაღრმავება და შემდგომი განვითარება-გავრცელება რომ არ მოხდეს, მას კვეთენ. დაავადების დროული დიაგნოსტიკისა და სიმსივნური წარმონაქმნის ადრეულ ეტაპზე მოკვეთის შემთხვევაში ავადმყოფი მეტწილად სავსებით იკურნება (ასე რომ, კიდევ ერთხელ მიბრძანდით ექიმთან და იფიქრეთ ოპერაციაზე!).

ბაზალიომის სამკურნალოდ მიმართავენ ქირურგიულ და ელექტროქირურგიულ მოკვეთას, ახლოფოკუსურ რენტგენოთერა-პიას, იშვიათად - კრიოთერაპიას (მოყინვით მკურნალობას) და სხვადასხვა მეთოდის კომბინაციას. ბოლო ხანს გაირკვა, რომ მეტად შედეგიანია ლაზეროთერაპია (ლაზერის გამოყენებით სიმსივნური წარმონაქმნი ერთ სეანსზე იკვეთება და იძლევა საუკეთესო კოსმეტიკურ ეფექტს). რაც შეეხება ბაზალიომის მკურნალობის ხალხურ მეთოდებს, კანის კიბოს ამ ფორმისგან განკურნების არაერთი ფაქტია ცნობილი. მაგალითად, 65 წლის ბელორუსიელი ქალბატონი, რომელსაც დანიშნული ჰქონდა სხივური თერაპიის კურსი (ჩაიტარა კიდეც რამდენიმე), განიკურნა ვერცხლის იონებით გამდიდრებული წყლის საფენებით, რომლებსაც სისტემატურად იფენდა დილა-საღამოს, პარალელურად სვამდა სოკო შიიტაკესა და სოკო ჩაგას არყიან ნაყენს. ბელორუსიულ ხალხურ მედიცინაში მეტად პოპულარულია აგრეთვე შიიტაკე ზეითუნის ზეთში.

სოკო ჩაგა გახლავთ არყის პარაზიტი, რომელსაც სამკურნალო თვისებები აქვს, ხოლო შიიტაკე ჩინური მედიცინისა და კულინარიის სიამაყეა. მოსკოვის უნივერსიტეტის კლინიკაში პროფესორი ფ. ი. ინოზემცევი ჩაგას ნაყენსა და საფენებს ოფიციალურად იყენებდა ავთვისებიანი სიმსივნით დაავადებულთა სამკურნალოდ. 1952 წლიდან შემუშავებულ იქნა ამ სოკოსგან სამკურნალო საშუალებათა მიღების მეთოდი, 1955 წელს კი ყოფილი საბჭოთა კავშირის ჯანდაცვის ფარმაკო-ლოგიურმა კომიტეტმა ოფიციალურად გასცა ჩაგას პრეპარატების გამოყენების ნებართვა. პირველი პრეპარატი გახლდათ ბეფუნგინი - ჩაგას სქელი ექსტრაქტი (გამონაყოფი), რომელსაც დამატებული ჰქონდა კობალტის ქლორიდი ან სულფატი. ამჟამად სხვადასხვა ქვეყნის ფარმაცევტული წარმოება ჩაგას არაერთ პრეპარატს უშვებს როგორც ტაბლეტირებული, ისე ინტრამუსკულარული (კუნთებში) ინიექციისთვის განკუთვნილი ფორმით. შიიტაკე ძველთაგანვე გამოიყენება პოტენციის ასამაღლებლად, სისხლის გასაწმენდად და სიმსივნისგან ორგანიზმის დასაცავად. გასული საუკუნის 60-ანი წლებიდან მის სამკურნალო თვისებებს ინტენსიურად იკვლევენ მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში. 1969 წელს ტოკიოს ნაციონალურ კვლევით ცენტრში ამ სოკოდან გამოყვეს პოლისაქარიდი ლენთინანი, რომელიც დღეს უკვე კარგად ცნობილი პრეპარატია და ფართოდ გამოიყენება იმუნური სისტემის დარღვევათა და სიმსივნურ პათოლოგიათა სამკურნალოდ.
ავტორი: თინათინ გოცაძე mkurnali.ge