- მწვავე ეპიედემიური პოლიოიმელიტი (acute anterior poliomyelitis)

- ჰეინე-მედინის დაავადება

- ბავშვთა მწვავე სპინალური დამბლა

- ინფანტილური პარალიზი

- პოლიო

- poliovirusis, რომელიც მიეკუთვნება ენტეროვირუსების გვარსა და პიკორნავირუსების ოჯახს.

- განვითარებად ქვეყნებში დაავადების გავრცელების მიზეზი შეიძლება იყოს ვაქცინის დეფიციტი და არასრულფასოვანი იმუნიზაცია.

- ღარიბი სოციალურ ეკონომიური სტატუსი.

- ხანდაზმული ასაკი თუ არ არის იმუნიზირებული

- ორსულობა

- ახლადჩატარებული ტონზილექტომია

- დაზიანებული B ლიმფოციტები.

- 5წლამდე

- 20-40წელი ძირითადად.

- მამრობითი>მდედრობითი

- საშუალოდ 2-6თვეში

- ვაქცინამდელ პერიოდში ლეტალობა იყო 5-7%

- ლეტალობას ძირითადად ადგილი აქვს პირველ 2კვირის განმავლობაში

- ბულბალური პოლიომიელიტის დროს სიკვდილიანობა შეიძლება იყოს 50%-ზე მეტ შემთხვევაში

- ადგილი აქვს მწვავე დაავადებიდან საშუალოდ 27წლის შემდეგ

- დაზიანებული კუნთთა ჯგუფის ფუნქციური გაუარესება

- ტიპიური ეტაპობრივი გაუარესება

მწვავე, პროგრესირება, ასიმეტრია, პროქსიმალური მოტორუოლი ნეირონების სისუსტე, თანდათანობით გაუარესება ზემო სასაუნთი გზები მოვლენებისა და ცხელების პროდრომის შემდეგ. ნაკლებად მნიშვნელოვანია ბულბარული მუსკულატურის შეზღუდვა.

აბორტული პოლიომიელიტი-არასპეციფიური დაავადებაა, გვხვდება 4-8%-ში. კლინიკურად მსგავსია ვირუსული ინფექციებისა და გაივლის 1-2დღეში.

დამახასიათებელია:

- ყელის ტკივილი

- დაბალი ცხელება

- თავის ტკივილი

- საერთო სისუსტე

- ანორექსია

- ღებინება

- მუცლის ტკივილი

- ყაბზობა

ასეპტიურ მენინგიტი ვითარდება დაინფიცირებულ ადამიანთა 1-5%-ში და გაივლის 5-10დღეში:

დამახასიათებელია: ჩამოთვლილ სიმპტომებს დამატებული

- კისრის და ზურგის კუნთების რიგიდობა

- მიალგია

პარალიზური პოლიომიელიტი ვითარდება 0.1-2%-ში

დამაასიათებელია: ზემოთ ჩამთვლილ სიმპტომებს დამატებული

- კუნთების ინტენსიური ტკივილი, მოძრაობის შეზღუდვა და შეხებისას მომატებული მგრძნობელობა.

- ყაბზობა

- ქვედა მოტორული ნეირონების სისუსტე

- კუნთთა ასიმეტრიული დაზიანება, რომელიც იწყება 2-5დღის შემდეგ თავის ტკივილიდან და პიკს აღწევს არაუმეტეს 3-5დღისა.

- სისუსტე ჩვეულებრივ იწყება წელის არიდან, შემდეგ ერთვება გულმკერდის არე და შემდეგ კისრის არე. ბულბალური ფორმის დროს ხდება კრანიალური ნერვების(IX,X,ხშირად VII წყ.ნერვების) ბირთვების დაზაიანება.ბულბალური სისუსტე შემთხვევათა 10-20%-ში მანიფესტირდება, როგორც გაორებული მხედველობა, ღეჭვის და ყლაპვის გაძნელება,ხდება რბილი სასის,ენის პარეზი,სუნთქვის გაძნელება მეტყველების დარღვევა ან სახის კუნთების სისუსტე.

- პრედომინანტური სპინალური

- პრედომინანტური ბულბალური:

ყლაპვის გაძნელება, მეტყველების გაძნელება, ცხვირში ლაპარაკი.

- ბულბოსპინალური

- ავტონომიური დისფუნქცია

დამახასიათებელი: სულხუთვა, გულის ფრიალი, მყარი ორთოსტატული ჰიპოტენზია.

- ენცეფალიტი მენტალური სტატუსის ცვლილებებითა და კრუნჩხვებით:

იშვიათია, და დამახასიათებელია სისუსტე, ლეთარგია, კუნთთა ტონუსის დაქვეითებადა რიგიდულობა

- ტრანსვერსული მიელიტი

- დიფტერია

- მწვავე პოლირადიკულონეიროპათია

- გიენ-ბარის სინდრომი

- თავზურგტვინის სითხის ანალიზი: ლიმფოციტური პლეოციტოზი(<200-500უჯრედი/მმ3) ასეპტიური მენინგიტით. უმნიშვნელო მატება პროტეინების (<150მგ/მლ), გლუკოზა-ნორმა. პროტეინების დონის მატება უფრო დამახასიათებელია გიენ-ბარის სინდრომისა და ტრანსვერსული მიელიტისათვის.

- პოლიოვირუსი უნდა გამოიყოს პსრ-ით ლიქვორიდან, ხახის ნაცხიდან, ფეკალიებიდან.

- ვირუსის გამოყოფა ნერწყვიდან ხდება ავადობის 1-3-4 დღის მანძილზე, ხოლო განავლიდან 20დღის შემდეგ.

- თუ ვირუსი არ აღმოჩნდა ქსოვილებში, დამხმარედ შესაძლებელია გამოვიყენოთ შრატის სეროლოგიური ანალიზი(4-ჯერ მატება IGM-ის)

- ზურგის ტვინის მაგნიტურ რეზონანსული ანალიზი-შედარებით მგრძნობიარეა, მაგრამ არასპეციფიური პარალიზური პოლიომიელიტისათვის.

- ელექტრომიოგრაფია და ნერვული გამტარობის გამოკვლევა, რომლის საშულებით ხორციელდება დაზიანებული ნერვის მიელინიზაციის შესწავლა.

არაფარმაკოლოგიური მკურნალობა

- ვენტილაციისა და ჰიდრაციის უზრუნველყოფა

- ადრეული მობილიზაცი და სავარჯიშოები

_საწოლში პაციენტისთვის კომფორტის შექმნა. მწვავე ფაზის დროსს საჭიროა პაციენტის მდგომარეობა შეიცვალოს იშვიათად, ერიდოს ხშირ მოძრაობებს.

_კანის მოვლა

_გულმკერდი და თავი დახრილი უნდა იყოს 20-25 გრადუსით.

_.დაავადების მწვავე ფაზაში განსაკუთრებით 1კვირა უკუნაჩვენებია კუნთშიდა ინექცია და ქირურგიული ჩარევა, რადგანაც მან შეიძლება გამოიწვიოს დაავადების პროგრესირება

- ტემპერატურის კონტროლი. ტემპერატურის ნორმალიზებამდე აუცილებელია მოსვენებული მდგომარეობა.

სპეციფიური ანტივირუსული მკურნლობა არ არსებობს.

- აბორტული ფორმის დროს: ანალგეზია, სედაცია და დიეტა.

- 2თვის შემდეგ ჩონჩხ- კუნთოვნი სავარჯიშოები.

- არაპარალიზური და საშუალო სიმძიმის დაავადებისას მკურნალობა შესძლებელია სახლის პირობებში.

- შარდის ბუშტის პარალიზის დროს ხდება საშარდე გზების კათეტერიზაცია და შესაძკლებელია პარასიმპათიკური სტიმულატორის გამოყენება, როგორიცაა bethanechol

- ვენტილაციის გაუარესებისას დადებითი წნევით ხელოვნური ვენტილაცია.